Coraz częściej wśród rodziców, lekarzy pediatrów, optyków a nawet okulistów, istnieje błędne przeświadczenie, że zez u małego dziecka „jest czymś normalnym” i z tego się wyrasta. Ponadto część z tych osób twierdzi, że nie ma sensu badać dziecka przed ukończeniem 2 roku życia. Nic bardziej mylnego.
Warto pamiętać, że wszelkie nieprawidłowości w ustawieniu oczu naszego dziecka można uznać za fizjologiczne do ukończenia 3 miesiąca życia. Później natomiast zez uznawany jest za zjawisko nieprawidłowe i wymaga wnikliwego badania okulistycznego.
Stały zez jednego oka zwykle świadczy o obniżonej ostrości widzenia tego oka. Niekiedy zaburzenia te mogą być spowodowane m. in. wrodzoną zaćmą, zmianami zapalnymi na dnie oka, niedorozwojem nerwu wzrokowego, czy siatkówczakiem. Ten ostatni jest złośliwym nowotworem wewnątrzgałkowym, który nieleczony może prowadzić do śmierci dziecka. Efektem zmian chorobowych może być właśnie zez, dlatego tak ważne jest wczesne badanie u specjalisty i podjęcie szybkiego leczenia.
Dodatkowym problemem może być to, że nawet jeśli oko jest prawidłowo zbudowane, to samo ustawienie oka w zezie prowadzi zwykle u małego dziecka do rozwoju niedowidzenia w tym oku. Jest to tzw. amblyopia lub inaczej leniwe oko i często jest skutkiem olbrzymiej plastyczności układu wzrokowego u małych dzieci. W schorzeniu tym mózg „wyłącza” z procesu widzenia jedno z oczu. Niedowidzenie może być odwracalne poprzez zastosowanie długotrwałej obturacji, czyli zasłaniania zdrowego oka. Efekt jest jednak tym lepszy, im mniejsze jest dziecko i im szybciej rozpoczniemy leczenie. Wówczas mamy większą gwarancję, że wyeliminujemy w przyszłości problemy z widzeniem u naszego dziecka.
Na szczęście u większości dzieci z podejrzeniem zeza występuje tzw. zez pozorny, będący w rzeczywistości tylko wrażeniem, że dziecko zezuje, a nie prawdziwym defektem. Winna tu jest budowa twarzy dziecka tj. szeroka nasada nosa, z obecnością tzw. zmarszczki nakątnej.
U małych dzieci bardzo ważne jest również badanie wykluczające wadę wzroku. Testem orientacyjnym może być zasłanianie po kolei każdego oka i obserwacja reakcji dziecka. Jeżeli dziecko protestuje zdecydowanie energiczniej po przesłonięciu jednego z nich, możemy przypuszczać, że jest to oko lepiej widzące. U starszych mówiących dzieci można spróbować wykonać badanie stosując tablice ze specjalnymi dziecięcymi optotypami np. zwierzątka lub przedmioty codziennego użytku. Nawet u najmłodszych dzieci warto spróbować wykonać badanie widzenia obuocznego. W przypadku wykrytych nieprawidłowości można zastosować korekcję okularową.
Pamiętajmy, że wszelkie niepokojące zachowania warto skonsultować z lekarzem okulistą lub specjalistą od leczenia zeza.
Ostrzegawcze symptomy chorób oczu u dziecka, znajdą Państwo w jednym z naszych artykułów – http://www.optykdladzieci.pl/symptomy-chorob-oczu-u-dziecka/